Podlasie to jeden z moich ulubionych regionów w Polsce. Co prawda nie ma tam gór :-), ale jest za to mnóstwo innych atrakcji przyrodniczych i kulturowych. W wielu miejscach na Podlasiu można odczuć magiczną atmosferę, która skłania do metafizycznych refleksji. Podlasie daje możliwość styczności z wieloma kulturami, które żyją tu w symbiozie. Prawosławni, katolicy, muzułmanie, Polacy, Litwini tworzą jedną społeczność. Tolerancja i szacunek do innych jest tu po prostu naturalnie wyczuwalna. Do tego dochodzą nieprawdopodobnie piękne okoliczności przyrody: w końcu na Podlasiu znajduje się aż cztery parki narodowe. No i jeszcze urokliwe małe miasteczka, choć i stolica regionu kryje niespodzianki. No i wisienka na torcie, czyli perełki architektury drewnianej, której na Podlasiu nie brakuje.
Chciałem podsumować moje wycieczki na Podlasie subiektywnym wyborem top 10 atrakcji Podlasia. Niestety, podczas tworzenia tego rankingu okazało się, że tych top miejsc jest nieco więcej, niż może pomieścić dziesiątka, stad też dodałem listę rezerwową. Zapraszam do dyskusji w komentarzach i wskazania innych miejsc, których nie uwzględniłem na liście.
1. Kraina Otwartych Okiennic
Zacznijmy od czegoś naprawdę spektakularnego! Na pierwszym miejscu top atrakcji umieszczam Krainę Otwartych Okiennic. Tworzą ją 3 wsie: Trześcianka, Soce i Puchły. Wsie wyróżniają się przepięknymi zdobieniami drewnianych domów. A już największym hitem są cerkwie w Trześciance i Puchłach. Jestem pod wrażeniem mieszkańców, że tak pięknie dbają o swoje wsie. Warto zabrać tu rower i objechać Krainę Otwartych Okiennic właśnie rowerem. Nie warto się spieszyć: gwarantuję, że przed co drugą chatą będziecie chcieli zrobić przystanek 🙂
2. Cerkiew w Koterce
Ja się w tym miejscu po prostu z miejsca zakochałem. Sama cerkiew w Koterce jest przepiękna. A jeszcze jest położona w niesamowitych okolicznościach przyrody: gdzieś w środku lasu, nad niewielkim stawem, tuż przy samej granicy z Białorusią. Dla mnie to miejsce ma magiczną atmosferę i żałuję, że byłem tam tylko raz.
3. Spływ tratwą po Biebrzy
Spływy kajakowe są super fajne. Ale czy spływaliście kiedyś w domku na tratwie? Takie atrakcje są dostępne tylko na Biebrzy 🙂 To naprawdę doświadczenie jedyne w swoim rodzaju. Na tratwie mieści się 6 osób. Spływ można zorganizować na kilka dni. Wieczorem można zacumować na brzegu i sobie spać na tratwie. W trakcie spływu można grillować. Można wejść na dach i patrzeć na piękne krajobrazy Biebrzańskiego Parku Narodowego. Super fajnym urozmaiceniem jest też wskakiwanie do rzeki, żeby się pokąpać i ochłodzić. Można też jechać większą grupą i połączyć dwie tratwy związując je sznurem. Ogólnie to jest genialne doświadczenie na spędzenie weekendu.
4. Spływ kajakiem po Rospudzie
W okolicach Augustowa płynie sobie rzeka Rospudy w dzikim otoczeniu Puszczy Augustowskiej. Rospudą spływałem już dobre kilkanaście lat temu. Ale do dziś pamiętam, jakie wrażenie zrobiła na mnie ta wycieczka. Miałem wrażenie, jakbym się znalazł w jakieś dżungli, gdzie człowiek wcześniej tu nie dotarł. Przyroda jest tu dzika i zachwycająca. I całe szczęście, że Doliny Rospudy nie zniszczono ostatecznie budową obwodnicy Augustowa.
5. Supraśl
Podlasie to region, w którym można znaleźć niejedno małe, urocze i klimatyczne miasteczko. No i z takich miasteczek najbardziej zachwycił mnie Supraśl. To miasto ma wszystko, czego dusza zapragnie i nie ukrywam, że przemknęło mi przez głowę marzenie, żeby może się tu przeprowadzić. Najbardziej spektakularnym miejscem w Supraślu jest Prawosławny Monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogarodzicy. Klasztor ma wyjątkową architekturę, która sprawia, że budowla jest bardzo fotogeniczna i łatwo tu zrobić piękne zdjęcie. Dodatkowo w klasztorze znajduje się muzeum ikon. Drugą wyjątkowym budynkiem w Supraślu jest Pałac Buchholtzów. Obowiązkowym punktem wizyty w Supraśli jest też spacer ulicą 3 maja, pośród urokliwych drewnianych domów. Można też zjeść na plażę nad rzekę i przespacerować się wzdłuż rzeki. Podsumowując, Supraśl wydał mi się miasteczkiem idealnym, szczególnie, że jedliśmy tam pyszne podlaskie obiady w jednej z restauracji (restauracja Prowincja).
6. Suwalski Park Krajobrazowy
Suwalszczyzna to prawdziwe sielskie krajobrazy. Właśnie takie widoki musiał mieć Mickiewicz w głowie, kiedy pisał Pana Tadeusza: pofałdowane pola poprzecinane jeziorami. I choć na Podlasiu nie ma gór, to w Suwalskim Parku Krajobrazowym znajdują pagórki, które w nazwie noszą dumne miano gór. Najsłynniejsza to Góra Cisowa, ale piękne widoki można również zobaczyć w drodze na Górę Zamkową. No i jeszcze spektakularny widok z Góry Leszczynowej na najgłębsze w Polsce Jezioro Hańcza. Są tu też ciekawe osobliwe miejsca, jak głazowisko Bachanowo.
7. Białowieża
Nie ma siły, żeby na liście top atrakcji Podlasia zabrakło Białowieży i Białowieskiego Parku Narodowego. Wycieczka ro rezerwatu ścisłego jest punktem obowiązkowym. Puszcza wygląda wspaniale, a i opowieści przewodników warto wysłuchać. Można zobaczyć żubry (i inne zwierzęta) w rezerwacie pokazowym. Warto się przejść na szlak dębów królewskich. Ale i sama Białowieża jest urokliwą wsią, po której warto pospacerować.
8. Szlak Tatarski
Historia polskich Tatarów jest fascynująca sama w sobie. Możliwość spotkania polskich Tatarów łamie wszystkie stereotypy dotyczące muzułmanów. To także niesamowita lekcja tolerancji, ale też patriotyzmu. Meczety w Kruszynianach i Bohonikach to obowiązkowe punkty na Szlaku Tatarskim. Same Kruszyniany leżą na końcu świata i słabo działa tu zasięg. Między innymi dlatego warto się tu zatrzymać na kilka dni. Ciekawym doświadczeniem jest możliwość spróbowania tatarskiej kuchni w restauracji Tatarska Jurta.
9. Pałac Branickich w Białymstoku
Podlasie nie kojarzy się z arystokratycznymi pałacami. A jednak, w Białymstoku możemy zwiedzić piękny Pałac Branickich. Niestety, jak wiele innych tego typu budowli został zniszczony w trakcie II wojny światowej. Na szczęście został odbudowany. Dziś w pałacu znajduje się siedziba Uniwersytetu Medycznego. Pałac pięknie się prezentuje z każdej strony, ale szczególnie miło spaceruje się po terenach ogrodu.
10. Święta Góra Grabarka
Góra Grabarka to najważniejsze sanktuarium prawosławne w Polsce. Nie umiem do końca wytłumaczyć, skąd się bierze ta atmosfera w tych wszystkich prawosławnych miejscach kultu na Podlasiu. Ale Góra Grabarka jest pod tym względem wyjątkowa. Być może wpływa na to las krzyży wotywnych? A może brak tego całego handlowego cyrku, który można spotkać w Licheniu czy na Jasnej Górze? Dla mnie Góra Grabarka to miejsce magiczne. Byłem tutaj dwa razy. I za drugim miejsce zachwyciło mnie równie mocno, co za pierwszym.
Podlasie: pozostałe atrakcje z listy rezerwowej
Niestety, dziesiątka nie jest w stanie pomieścić wszystkich atrakcji Podlasie, dlatego rozszerzam wpis o listę rezerwową. No bo jak można zapomnieć o Wigierskim Parku Narodowym i o widoku wyrastającego nad taflą Jeziora Wigry klasztoru kamedułów? Albo Narwiański Park Narodowy: rozlewiska Narwi, które można oglądać z kładki Śliwno – Waniewo to też nie jest byle co 🙂 Jeśli chodzi o małe podlaskie miasteczka, to przepiękny jest Tykocin, a szczególnie rynek. Albo Drohiczyn, leżący na skarpie nad Bugiem: grzech nie zobaczyć tego diecezjalnego miasteczka. Spływ kajakiem po Czarnej Hańczy to też czysta przyjemność. No i nie można zapomnieć o mniejszości litewskiej, która zamieszkuje Sejny i Puńsk. W Sejnach koniecznie trzeba odwiedzić restaurację przy konsulacie litewskim i najeść się przepysznego regionalnego jedzenia.